Ayak Çalışmaları

Ayak çalışmaları basketbolda iyi yapılması gereken becerilerdendir. Gerek savunmada ve gerek hücumda olan oyuncular ayak çalışmalarını doğru olarak yaparlarsa toplu ya da topsuz olarak uygulayacakları tekniklerin de verimini arttırmış olurlar.

Bunun için:
1. Oyuncularun hücum veya savunmada yapacakları hareketlerin başlangıç noktası olarak iyi birtemel duruşa sahip olmalarıgerekir.

2. Savunma oyuncularının temel ayak çalışması olan kayma adımını çok iyi uygulamaları gerekir.

3. Savunma oyuncuları ile toplu ve topsuz hücum oyuncularının yapması gereken temel ayak çalışmalarından birisi de stop tapmak olmalıdır.

4. Savunma oyuncuları ile toplu ve topsuz hücum oyuncularının yön değiştirebilmek için pivot hareketlerini çok iyi uygulamaları gerekir.


1. Yön Değiştirmek İçin Ayak Çalışması:
Savunmadaki ve hücumdaki oyuncular oyunun aksiyonları içinde zaman zaman yön değiştirme yapmak zorundadırlar. Yön değiştirebilmek için aşağıdaki gibi bir sıra takip edilmelidir.

1. Önce öne doğru çeyrek bir adım alınır.
2. Dizler bükülüdür.
3. Top tarafındaki ayak yönüne dönülür.
4. Vücut arkadaki ayakla yeni yöne doğru itilir.
5. Vücudun ağırlığı yeni yöne doğru değiştirilir.
6. İkinci adım uzun olarak alınır.
7. Dönüş ayak uçlarında gerçekleştirilir.
8. El hedefe (topa) doğru uzatılır.

2. Savunmada Yanlara Kayma Adımı:
1. Yana kayma aksi yöndeki ayakla başlar.
2. Ne tarafa gidilecekse, ayak o tarafa doğru çekilir.
3. Çabuk bir adım alınır.
4. Kılavuz ayak rakibin hareket yönüne doğru yer değiştirir.
5. Arka ayak rakibin vücudunun ortasında olacak şekilde öndeki ayağın hare ketlerini takip eder.
6. Ayakların arası omuz genişliğinden fazla kapanmamalıdır.
7. Ayaklar zemine sürülerek hareket ettirilir.
8. Dizler esnek ve bükülü olmalıdır.
9. Baş daima dik olmalıdır.
10.Sırt düz ve eller yukarıda olmalıdır.
11.Dirsekler bükülü ve kollar vücuda yakın olmalıdır.
12.Topa doğru (dokunmadan), çabuk ve hafifçe baskı yapılmalıdır.

3. İleri Ve Geri Kayma adımı(Savunma atağı):
1.Hareket yönüne doğru itiş arkadaki ayakla başlar.
2.Geri çekilmede itiş öndeki ayakla yapılır.
3.İleri harekette çabuk ve kısa adım kullanılır.
4.Kılavuz adımı rakibi vücudunun dış tarafından takip eder.
5.Arkadaki ayak rakibin vücudunun orta hizasındadır.
6.Ayaklar arasındaki mesafe omuz genişliğinden az olmamalıdır.
7.Ayaklar zemine sürülerek hareket etmelidir.
8.Dizler bükülü ve esnektir, sıçrama yapılmamalıdır.
9.Baş daima dik olmalıdır.
10.Sırt düz ve eller yukarıda olmalıdır.
11.Dirsekler bükülü ve kollar vücuda yakın olmalıdır.
12.Topa doğru (dokunmadan), çabuk ve hafifçe baskı yapılmalıdır.

4. Çift Ayakla Sıçrama:
1. Başlangıç noktasında durulur.
2.Sıçrama öncesi kısa bir adım alınır.
3.Baş dik olmalıdır.
4.Sırt düz ve dirsekler bükülü ve kollar vücuda yakın olmalıdır.
5.Dizlerin açısı 90-120 derece arasındadır.
6.Sıçrarken dizler ve kalça gerginleştirilir.
7.Çabuk ve kuvvetli bir itiş yapılır.
8.Kollar düz olarak kaldırılır.
9.Sıçranılan noktaya düşülür.

5. Tek Ayakla Sıçrama:
1.Koşarak sıçrama noktasına yaklaşılır ve hız son adımda arttırılır.
2.Sıçrama öncesi kısa bir adım alınır.
3.Baş dik ve sırt düz olmalıdır.
4.Dirsekler bükülü ve kollar vücuda yakın olmalıdır.
5.Başlama ayağının dizi esnek ve 90-120 derece arasında bükülü olmalıdır.
6.Çabuk ve kuvvetli bir başlama adımı alınır.
7.Diğer diz yukarıya kaldırılır.
8.Başlama ayağı, dizi ve kalça gergin durumdadır.
9.Hedefe yükselinir.
10.Hedefe uzatılmayan kol aşağı taraftadır.

STOP

Stop; bir oyuncunun top sürme veya topsuz koşu sonrası durma pozisyonudur.

•Stop; top sürme sonunda pas veya şut öncesi yapılabilir.
•Stop; topsuz koşu sonunda top alındıktan sonra yapılabilir.
•Stop; stop yapan rakip oyuncunun hareketlerini kontrol edebilmek için onunla beraber yapılabilir.

6. Topsuz Çift Zamanlı Duruş:
1.Koşu
2.Duruş öncesi küçük bir sıçrama
3.Son adım zayıf olarak alınır.
4.Yere ilk olarak arkadaki ayak temas eder.
5.Öndeki ayak yere ikinci olarak temas eder.
6.Vücut geniş tutulur.
7.Vücudun ağırlığı bir yana verilir.
8.Baş dik konumdadır.

7. Sıçrayarak Duruş:
1.Çabuk ve kısa bir adım alınır.
2.Duruş öncesi sıçranır.
3.Omuzlar geriye alınır.
4.Her iki ayak yere temas eder.
5.Ayaklar omuz genişliği kadar veya daha açıktır.
6.Vücudun ağırlığı top tarafındaki ayağa doğru değiştirilir.
7.Baş dik konumdadır.

8.Top İle Çift Zamanlı Stop:
Güvenli ve hızlı uygulanan bir stop çeşididir. Stop sonunda vücudun dengesi daha kolay ve çabuk sağlanır. Pas, şut, top sürme gibi çalışmalara daha kısa sürede geçilir.

Çift zamanlı stop, hem iki ayak havada iken hem de tek ayak yerde iken yapılabilir. Her iki ayak havada iken top tutulduğunda ayaklar birbirinin arkasından yere temas eder. Yere ilk temas eden ayak pivot ayağı olarak seçilir. İkinci temas eden ayak ise denge ayağıdır. Denge ayağı, vücudun hareket yönündeki ağırlığını frenleyerek durmasını sağlar.

Tek ayak yerde iken top alınırsa, Yerde olan ayak pivot ayağı olarak seçilir. Pivot hareketleri yere ikinci olarak temas edecek olan ayağın hareketleri ile gerçekleştirilir.

9.Top İle Tek Zamanlı Stop:
Tek zamanlı stopun yapılabilmesi için oyuncuların kuvvetli ve dengeli bir bacak çalışması özelliklerine sahip olmaları gerekir. Genellikle pivot oyuncuları tek zamanlı stopu daha fazla kullanırlar. Tek zamanlı stopta top sıçranarak tutulduğu için yere her iki ayak aynı anda temas ederek inilir. Yada her iki ayak yerde iken top tutululur. Tek zamanlı stop yapıldıktan sonra pozisyona göre iki ayaktan biri pivot ayağı olarak seçilir. Tek zamanlı stopun çift zamanlı stoptan daha fazla pivot ayağı seçme kolaylığı vardır. 

PİVOT HAREKETİ
Bir ayak yerde sabit kalırken diğer ayağın istenilen yönde hareket ettirilmesine pivot hareketi denir. Pivot hareketi sırasında sabit ayak kesinlikle yerden kaldırılmaz.

10. Pivot Hareketi Nerelerde Uygulanır?
1.Yakın ve baskılı savunmalarda topu kontrol etmek ve korumak için kullanılır.
2.Rakibi top sürme, pas ve şut öncesi yada topsuz olarak boş alana kaçma teşebbüsü öncesi aldatma yapmak amacı ile kullanılır.
3.Rakibe blok ve perdeleme yapmak ve bu hareketler sonrası yuvarlanarak ribaunt kontrolu yapabilmek için kullanılır.

11.Toplu Oyuncunun Pivot Hareketleri:

1.Geriye pivot hareketi; oyuncunun stop yaptıktan sonra oyun yönündeki ayağını geriye doğru çekmesi ile yapılır. Pivot ayağı rakip yönünde kalır. Bu arada top korunmuş olur ve daha arka plandaki oyuncuya pas verebilme imkanı doğar. Eğer pas verilmezse bu ayak yeniden pivot ayağının yanına çakilebilir. 


2. Öne pivot hareketi; Oyuncunun stop yaptıktan sonra serbest ayağını yönüne doğru atarak topu koruyabilmesi, rakibi toptan uzaklaştırarak ikinci aşamada daha rahat top kullanabilme imkanı sağlar.

3. Arkaya pota yönüne doğru yapılan pivot hareketi; pas ve şuttan sonra
boşa kaçma veya ribauntta etkili olabilmek amacı ile rakibi kapatarak daha geniş bir açı ile yapılan bir pivot hareketidir.

12.Salıngaç Adımı İle Sürüş Aldatması İçin Ayak Çalışması:
1.Kılavuz ayağı rakibin çapraz tarafına doğru alınır.
2.Arkadaki ayak (geriye dönüş için) pivot ayağıdır.
3.Öndeki ayakla kısa ve ani bir adım alınır.
4.Arkadaki ayak yere hafifçe temas eder.
5.Serbest elin dirseği vücudu kapatır.
6.Bakışlar rakibin bel hizasına doğrudur.
7.Arkadaki ayak öne alınırken top yerde bir kere sektirilir.
8.Savunmaya dönülürken öne alınan ayak geriye çekilir.
9.Harekete yeniden başlamak için kılavuz ayağı kullanılır.
10.Yön değiştirmeye hazır olunur.


13.Top Sürerken Ayak Çalışması:
1.Kılavuz ayağı rakibin çapraz tarafına doğru alınır.
2.Arkadaki ayak (geriye dönüş için) pivot ayağıdır.
3.Öndeki ayakla kısa ve ani bir adım alınır.
4.Arkadaki ayak yere hafifçe temas eder.
5.Serbest elin dirseği vücudu kapatır.
6.Bakışlar rakibin bel hizasına doğrudur.
7.Arkadaki ayak öne alınır.
8.Top diğer tarafa aktarılarak koşu yönü değiştirilir.
9.Yeniden yön değiştirmeye hazır olunur.

14.Spin Yaparken Ayak Çalışması:
1.Top yumuşak sürülür.
2.Top sürülürken aniden durulur.
3.Top süren el tarafından geriye hızlı bir dönüş yapılır.
4.Vücut, rakiple top arasındaki konumda dönüşe devam ederken el değiştirilir.
5.Diğer el ile, yön değiştirilmiş olarak top sürüşe devam edilir.